Już ponad półtora roku toczą się sprawy w sądzie pracy po tym, jak zarząd firmy Chung Hong w strefie LG pod Wrocławiem zwolnił dyscyplinarnie 26 osób za strajk. Pod koniec grudnia 2013 roku cztery sprawy rozegrały się na korzyść strajkujących.

Wciąż nie możemy szeroko opisywać tego, co dzieje się na sali rozpraw, gdyż sprawy w sądzie pracy zostały utajnione. Na wniosek prawników Chung Hong, którzy twierdzili, że jawność godzi w interesy firmy, nikt z zewnątrz nie mógł uczestniczyć w rozprawach. Była to próba wyciszania potencjalnych protestów, rozbijania pracowniczej solidarności i uniemożliwiania zwolnionym informowania na bieżąco opinii publicznej o ich sytuacji.

Strajk generalny jako forma zorganizowanej walki ludzi pracy o prawa ekonomiczne, ale także polityczne ma w Polsce bardzo długą tradycję. Strajki generalne towarzyszyły wielu wydarzeniom historycznym i wpływały niekiedy na losy kraju oraz społeczeństwa.

Łódź 1892

Jeden z pierwszych strajków generalnych miał miejsce w maju 1892 roku w Łodzi znajdującej się wówczas w zaborze rosyjskim. Przyczyną był wyzysk i niskie płace w fabrykach. 5 maja 1892 protest rozpoczął się od jednego z zakładów włókienniczych. Pracownicy po dyskusji między chcącymi strajkować a tymi którzy woleli podjąć pracę wyszli z zakładu i ruszyli do innych fabryk. Pod jednym z zakładów doszło do przepychanek z uzbrojonymi strażnikami, którzy nie chcieli wpuścić robotniczego pochodu na teren fabryki. Bramy zostały jednak wyważone. Wtedy doszło też do pierwszych starć z kozakami wezwanymi na pomoc przez fabrykantów. Wojsko próbowało aresztować najbardziej aktywnych uczestników protestu, a resztę zagonić z powrotem do pracy. Robotnicy odbijali jednak więźniów i stawiali czynny opór. Wojsko zaczęło strzelać i padło pierwszych pięciu zabitych. Pomimo to robotnicy nie ustępowali wspierani przez miejscową ludność, bez względu na pochodzenie etniczne i wiek. Rosyjski generał gubernator warszawski Josif Hurko przesłał wówczas obecnym w Łodzi oddziałom słynny rozkaz „strzelać, amunicji nie żałować!”. Padły kolejne strzały, a od nich zabici i ranni. Strajkujący podjęli walkę i również ranili oraz zabijali carskich żołnierzy. Tłum na wieść, że w miejscowym więzieniu katowani są schwytani robotnicy zdobył je szturmem i uwolnił przetrzymywanych. Wojsko i władze były tak przerażone, że uciekły z miasta. Jeden z najbardziej znienawidzonych fabrykantów oferował 40 tysięcy rubli za wyprowadzenie z miasta.

Już ponad półtora roku toczą się sprawy przed sądem pracy po tym, jak zarząd firmy Chung Hong w specjalnej strefie ekonomicznej pod Wrocławiem zwolnił dyscyplinarnie 26 osób za strajk. Kilka dni temu trzy sprawy rozegrały się na korzyść strajkujących.

Zeszłotygodniowe protesty związkowców, zakończone sobotnią manifestacją mimo setek nieprzychylnych komentarzy stały się szansą na nowe otwarcie. Obarczony wieloma przypadłościami ruch związkowy dużym wysiłkiem zdobył się na wspólną, pokojową manifestację w obronie bardzo elementarnych praw.

Z większości mediów w ostatnich dniach można było usłyszeć wywody lobbystów organizacji pracodawców, dla pomyłkowo podpisywanych jako ekonomiści nad rzekomo wygórowanymi żądaniami protestujących. Polska gospodarka mimo swoich wielu sukcesów miała w tych kasandrycznych wizjach zawalić się m.in pod ciężarem podniesienia płacy minimalnej do skromnego progu 50% średniej płacy. Podobnie komentowano praktycznie wszystkie postulaty - z jakiś powodów pomijając żądanie dymisji ministra pracy, który firmuje szereg niekorzystnych zmian, z dziwnym uporem przedstawiając je jako niesamowicie pozytywne.

Związki zawodowe są obciążone wieloma ciężkimi wadami. Są zhierarchizowane, uprawia się w nich kult liderów, rozwijane są scentralizowane struktury, wchodzą w mętne konszachty z pracodawcami (tzw. żółte związki), dają się wykorzystywać politykom licząc na coś w zamian... Jednak są jedyną siłą zdolną stanąć w obronie praw pracowników najemnych w krytycznych sytuacjach. Jeśli przyjrzymy się postulatom ostatnich protestów okazują się być one dość wyważone - bronią jedynie tego co jeszcze niedawno było zupełną oczywistością.

W ramach ogólnopolskich dni protestu poznańska Inicjatywa Pracownicza przeprowadza szereg akcji informacyjnych w Poznaniu, rozdając gazety strajkowe z żądaniami:
- 8-godzinnego dnia pracy
- prawa do strajku
- godnego wynagrodzenia
- wolnych związków zawodowych
(rozwinięcie żądań poniżej)

Strajk solidarnościowy krok po kroku - poradnik

Zbiorowe prawo pracy, obok strajku podstawowego i strajku ostrzegawczego, przewiduje także możliwość prowadzenia defensywnego (obronnego) strajku solidarnościowego. W przeciwieństwie do dwóch pierwszych odmian strajku, strajk solidarnościowy, można przeprowadzić bez wszczynania sformalizowanej i skomplikowanej procedury sporu zbiorowego. Sam strajk nie może jednak trwać dłużej niż pół dnia roboczego a robotnicy w nim uczestniczący stają w obronie konkretnych interesów tych grup pracowników, którym nie przysługuje prawo do strajku.

OZZ Inicjatywa Pracownicza aktywnie angażuje się w nadchodzące protesty związkowe. W ostatnich tygodniach: Komisja Krajowa wydała stanowisko popierające zwołane na 11-14 września „Ogólnopolskie Dni Protestu” (link), przygotowaliśmy ulotkę tłumacząca konsekwencję zmian w zasadach rozliczania czasu pracy (link), uruchomiliśmy (wspólnie z Federacją Anarchistyczną) stronę internetową www.strajk.org poświęconą informowaniu o wydarzeniach związanych z protestami 11-14 września oraz udostępniającą publicystykę na temat akcji strajkowych.

Nie ograniczamy się jednak tylko do działalności w internecie – w najbliższych dniach nasz związek zamierza aktywnie wesprzeć protesty zorganizowane w Warszawie oraz współorganizuje akcje uliczne w Krakowie i Wrocławiu.

Poniżej przygotowaliśmy zbiorczą informację o działaniach planowanych przez nasz związek – zarówno tych lokalnych, jak i ogólnopolskich, które odbędą się w Warszawie. Informacja ta będzie aktualizowana na bieżąco.

Zapraszamy do obejrzenia relacji filmowej ze spotkania z Jarkiem Urbańskim z OZZ Inicjatywa Pracownicza pt. "Dlaczego strajk generalny?". Spotkanie odbyło się 6 września w Poznaniu.

Taktyka strajku czynnego.

Na ostatnich stronach „Przedwiośnia” Stefan Żeromski opisał takie oto zdarzenie: „W jednej z fabryk robotnicy zażądali podwyżki zarobków o 50%. Skoro dyrekcja kategorycznie odmówiła, grzecznie ujęli dyrektora pod paszki i wyprowadzili na podwórze, a z podwórza za bramę. (...) Sami zaś zajęli pozycje przy maszynach, każdy specjalista przy swojej specjalności. Fabrykę zaś ogłosili jako zajęta w posiadanie rady robotniczej. Właściciel fabryki ze swej strony ogłosił, że fabrykę zamyka na czas nieograniczony, a wszystkich robotników wydala. Wtedy robotnicy oświadczyli, że nie pozwolą zamknąć tej fabryki, sami będą pracować i nikomu jej nie dadzą.”

Taka akcja pracownicza nazywa się strajkiem okupacyjnym czynnym lub okupacją czynną przedsiębiorstwa. Sporo historyków ruchu robotniczego, socjologów pracy i specjalistów w zakresie prawa pracy wskazuje, że strajki czynne stanowią przejaw naturalnej ewolucji form walki świata pracy.

Zachęcamy do odwiedzenia i promowania strony www.strajk.org

Znajdziecie na niej również wiele materiałów przygotowanych przez Inicjatywę Pracowniczą.

Skontatuj się z nami, jeśli chcesz otrzymać gazetę strajkową/plakat (zobacz PDF poniżej) lub banery w innej rozdzielczości. Zachęcamy do umieszczania banerów na innych stronach.

Stanowisko Komisji Krajowej OZZ Inicjatywa Pracownicza
24 sierpnia 2013 r.

Uznanie przez władze państwowe prawa do strajku było jednym z głównych postulatów ruchu „Solidarności” w latach 80. W okresie transformacji ustrojowej, prawne gwarancje dotyczące prawa do strajku zostały zapisane w art. 59 Konstytucji RP i doprecyzowane w „Ustawie o rozwiązywaniu sporów zbiorowych”.

Obecnie – ponad dwadzieścia lat po upadku PRL, prawo do strajku pozostaje prawem jedynie „na papierze”, ponieważ zarówno restrykcyjne ustawowe ograniczenia, jak i przemoc ze strony pracodawców wspierana przez bierność sądów, faktycznie doprowadziły do odebrania prawa do strajku pracownikom i pracownicom.

Każdy strajk jest sygnałem dla pracodawców, że traktowanie pracowników poniżej pewnego poziomu będzie powodować ich opór. Dlatego konsekwencją strajku zawsze jest poprawa panujących warunków pracy (choćby na pewien czas i niekoniecznie w wymiarze, w jakim chcieliby tego strajkujący). W tym sensie strajki wyznaczają standardy pracy, a także płac.

Strajki są motorem zmian w kapitalistycznych społeczeństwach. Mogą wstrząsnąć światem, a przynajmniej jego fragmentami i zmieniać je na lepsze.